Diễn viên Kim Hoàng khóc nghẹn kể biến cố bạn trai qua đời
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.Nhận định Barcelona vs Valladolid (2 giờ sáng mai 6.4): Ngôi đầu bảng quá gần Barca
Bệnh tim được xem là nghiêm trọng vì là một trong những nguyên nhân gây tử vong nhiều nhất thế giới. Một số bệnh tim có tính chất di truyền như bệnh cơ tim phì đại, cơ tim giãn, cơ tim thất phải gây loạn nhịp hoặc tăng cholesterol máu có tính gia đình, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ).Những người tiền sử gia đình có người mắc bệnh tim cần tránh những thói quen sau:Thỉnh thoảng thưởng thức các món tráng miệng sau bữa ăn là điều bình thường nhưng không nên duy trì thành thói quen. Các chuyên gia cho biết ăn thêm đồ ngọt sau bữa ăn sẽ khiến đường huyết tăng cao đột ngột, gây dư thừa calo, cuối cùng dẫn đến tăng cân và tăng nồng độ cholesterol trong máu. Những tình trạng này qua thời gian sẽ dẫn đến đau tim.Những người tiền sử gia đình mắc bệnh tim cần hết sức cẩn thận không chỉ với chế độ ăn và còn cả thời điểm ăn. Ăn quá muộn vào ban đêm không chỉ dễ gây rối loạn tiêu hóa mà còn làm tăng nồng độ chất béo trung tính trong máu, từ đó dễ dẫn đến đau tim.Để bảo vệ sức khỏe tim mạch, mọi người nên ăn bữa tối vào khoảng 19 giờ hằng ngày. Bữa tối cần tránh các món nhiều đường, dầu mỡ và muối, đồng thời ưu tiên ăn rau củ, trái cây.Ngồi nhiều có thể gây ra các vấn đề tim mạch bằng cách làm chậm lưu thông máu, làm chất béo tích tụ trong thành động mạch, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, cuối cùng dẫn đến các bệnh tim mạch, trong đó có đau tim.Các chuyên gia sức khỏe cho biết khi chúng ta ngồi, cơ bắp sẽ không chủ động bơm máu về tim. Điều này qua thời gian sẽ làm tăng huyết áp và dễ gây kháng insulin. Cả hai yếu tố này đều dẫn đến các vấn đề tim mạch.Một thói quen nữa mà những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tim cần tránh là thức khuya. Thức khuya sẽ làm tăng hoóc môn căng thẳng, làm gián đoạn giấc ngủ và gây thêm áp lực cho tim, theo Healthline.
Những tấm lòng vàng 26.7.2022
Vài ngày gần đây, giá vàng thế giới liên tục tăng mạnh. Sáng nay 1.2, giá vàng vượt 2.800 USD/ounce. Tốc độ tăng giá này có phần nhanh hơn khá nhiều so với các dự báo đưa ra trước đó.Tại thị trường vàng trong nước, giá vàng vẫn được các đơn vị kinh doanh như Công ty vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC), Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu, Công ty CP Tập đoàn Phú Quý… niêm yết như trước kỳ nghỉ tết Nguyên đán.Tại thời điểm 9 giờ 11 hôm nay, giá vàng miếng SJC được Công ty SJC niêm yết mức mua vào và bán ra lần lượt 86,8 triệu đồng/lượng và 88,8 triệu đồng/lượng.Trong khi đó, thị trường vàng "chợ đen" dịp tết Ất Tỵ dù bớt sôi động nhưng vẫn nhộn nhịp tin rao mua bán, đặc biệt trong bối cảnh giá vàng thế giới biến động mạnh.Điểm đáng chú ý trong những ngày gần đây tại các hội nhóm mua bán vàng là chủ yếu các tin rao tập trung mong muốn bán vàng. Thông thường, người bán đều rao bán vàng với giấy tờ đầy đủ; các mức giá bán tiệm cận 90 triệu đồng/lượng. Có người rao bán một vài lượng, nhưng cũng có người muốn bán số lượng lên tới 25 - 30 lượng.Đêm muộn 31.1 (tức mùng 3 tết Ất Tỵ) và sáng 1.2 (tức mùng 4 tết Ất Tỵ), nhiều người rao bán vàng miếng SJC tại các hội nhóm trên Zalo, Facebook… ở mức 89,5 - 90 triệu đồng/lượng. Thậm chí, có trường hợp rao bán vàng rồng Thăng Long của Bảo Tín Minh Châu ở mức 93 triệu đồng/lượng.Ở chiều mua vào, người mua chỉ đưa ra mức giá mong muốn khoảng 88,4 - 88,5 triệu đồng/lượng.Trao đổi với Thanh Niên, chuyên gia vàng Trần Duy Phương không ngạc nhiên khi vàng thế giới vượt mức 2.800 USD/ounce. Ông phân tích, từ đầu năm tới nay, xu hướng giá vàng tăng bị tác động bởi nhiều yếu tố, điển hình như yếu tố mùa vụ. Cuối năm là mùa lễ hội, tết, cưới hỏi tại nhiều quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam, Hàn Quốc..., dẫn tới cao điểm nhu cầu về vàng.Ngoài ra, một số động thái của ông Donald Trump sau khi chính thức nhậm chức Tổng thống Mỹ như tuyên bố muốn sáp nhập Canada, muốn mua kênh đào Panama… làm căng thẳng địa chính trị thế giới gia tăng. Các yếu tố bất ổn gia tăng thúc đẩy xu hướng trú ẩn vào vàng, tạo chu kỳ tăng giá…Về giá vàng trong nước, ông Phương cho rằng khi kết thúc kỳ nghỉ tết Nguyên đán, vào ngày 3.2 (tức mùng 6 tháng giêng năm Ất Tỵ), ngày 4.2 (tức mùng 7 tháng giêng năm Ất Tỵ), giá vàng sẽ điều chỉnh tăng theo đà tăng của giá vàng thế giới.Trong khi vàng nhẫn 4 số 9 khó chạm mốc 90 triệu đồng/lượng, thì vàng miếng SJC khả năng cao tăng lên 89,5 - 90 triệu đồng/lượng."Thông thường, giá vàng trong nước có xu hướng tăng trong 10 ngày trước và 10 ngày sau tết Nguyên đán. Sau tết, giá vàng có thể sẽ tăng tới ngày vía Thần tài (mùng 10 tháng giêng năm Ất Tỵ), dù giá vàng thế giới tăng hay giảm. Tuy nhiên, sau ngày vía Thần tài, giá vàng trong nước thường điều chỉnh giảm, bởi vậy người mua vàng mang tính đầu tư cần hết sức chú ý yếu tố này", ông Phương nói.Trong khi đó, theo ông Nguyễn Ngọc Trọng, Giám đốc Công ty vàng Đối tác mới, với mức cao nhất từ trước đến nay của vàng thế giới, dự báo khi thị trường vàng trong nước hoạt động trở lại vào ngày 3.2, giá sẽ nhảy vọt. Giá vàng miếng SJC có thể sẽ vượt qua mức 90 triệu đồng/lượng tùy thuộc vào sự bán vàng can thiệp của Ngân hàng Nhà nước vào những ngày đầu năm, với mức đỉnh đạt khoảng 2.900 USD/ounce.Trong dài hạn, ông Phương đưa ra dự báo giá vàng sẽ giữ nhịp tăng nửa đầu năm nay và bắt đầu "hạ nhiệt" từ tháng 7. Dù có giảm, giá vàng cũng không thể xuống dưới 2.500 USD/ounce.Trong khi đó, một số dự báo từ các chuyên gia, ngân hàng khác lại cho rằng, giá vàng cả năm 2025 có thể lên cao nhất 3.000 USD/ounce.
Theo thông tin ban đầu, tối 4.1, Công an phường Bình Hưng Hòa B (quận Bình Tân) nhận tin báo của anh N.B.M.D (33 tuổi) là tài xế xe công nghệ về vụ đập phá ô tô 5 chỗ tại hẻm 47 Bình Thành. Công an địa phương đến ghi nhận vụ việc, trích xuất camera an ninh quanh khu vực phối hợp Công an quận Bình Tân điều tra, xử lý.Trao đổi với Báo Thanh Niên, anh N.B.M.D là tài xế xe công nghệ bị đập phá ô tô cho biết, khoảng 22 giờ 30 ngày 4.1, anh lái xe chạy trên đường số 2 khu dân cư Vĩnh Lộc (phường Bình Hưng Hòa B) về bãi giữ xe ở hẻm 47 Bình Thành để đậu.Trong lúc xe di chuyển để vào hẻm 47 thì có một người chạy xe máy cắt ngang đầu xe anh D. Lúc này, người chạy xe máy bước xuống, cự cãi với anh D. Hai bên lớn tiếng qua lại. Tài xế xe ô tô công nghệ lái xe đi được một đoạn thì người chạy xe máy chạy theo dùng cục đá đập liên tục vào ô tô.Trong khi đó, người dân chứng kiến vụ việc cho biết, người chạy xe máy (nam, trẻ tuổi) có biểu hiện say xỉn, lại manh động nên không ai dám vào can ngăn.
Chiều tan ca Công ty PouYuen đông công nhân nhất TP.HCM: 'Mẹ sẽ cố hết sức vì con'
Hội nghị công bố quyết định của UBND tỉnh Bình Dương công nhận kết quả bầu ông Lê Tuấn Anh, Giám đốc Sở TT-TT giữ chức Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH Thủ Dầu Một, thay cho ông Nguyễn Quốc Cường, nghỉ hưu trước tuổi.Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Dương cũng công bố quyết định tiếp nhận và bổ nhiệm ông Ngô Quang Sự, Giám đốc Sở TN-MT và ông Võ Hoàng Ngân, Giám đốc Sở Xây dựng cùng giữ chức Phó ban Tổ chức Tỉnh ủy.Cùng ngày, HĐND tỉnh Bình Dương đã công bố các nghị quyết về thành lập Sở Nội vụ (hợp nhất giữa Sở LĐ-TB-XH và Sở Nội vụ) do bà Huỳnh Thị Thanh Phương (Giám đốc Sở Nội vụ) tiếp tục làm giám đốc sở sau hợp nhất.Nghị quyết về thành lập Sở Nông nghiệp và Môi trường (hợp nhất Sở NN-PTNT với Sở TN-MT), quyết định bổ nhiệm ông Phạm Văn Bông (Giám đốc Sở NN-PTNT) làm giám đốc sở.Nghị quyết về thành lập Sở Xây dựng (hợp nhất Sở Xây dựng và Sở GTVT), quyết định bổ nhiệm ông Huỳnh Anh Minh (Giám đốc Sở GTVT) làm giám đốc sở.Nghị quyết về thành lập Sở KH-CN (hợp nhất Sở KH-CN và Sở TT-TT), quyết định bổ nhiệm ông Nguyễn Việt Long (Giám đốc Sở KH-CN) làm giám đốc sở.Nghị quyết về thành lập Sở Tài chính (hợp nhất Sở Tài chính và Sở KH-ĐT), quyết định bổ nhiệm ông Nguyễn Thanh Toàn (Giám đốc Sở KH-ĐT) làm giám đốc sở.Nghị quyết về thành lập Sở Dân tộc và Tôn giáo trên cơ sở tổ chức lại Ban Tôn giáo và tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về dân tộc từ Văn phòng UBND tỉnh; quyết định bổ nhiệm ông Trịnh Đức Tài (Giám đốc Sở LĐ-TB-XH) làm giám đốc sở.
